جستاری در تبارشناسی ماده «قرأ» در ساخت واژه «قرآن

Authors

  • مهدی ایزدی دانشیار گروه علوم قران وحدیث دانشگاه امام صادق
Abstract:

جستجوی ریشه و نحوه ساخت برخی از واژگان غریب و کم کاربرد قرآن کریم، دغدغه‌ای است که در طول تاریخ اسلام ‏بسیاری از عالمان لغت و زبان‌شناسان را به خود مشغول داشته و باعث شده نظریه‌های متعددی در این خصوص تولید شود، ‏همانند نظریه وجود واژگان دخیل یا نظریه تشکیل شدن زبان قرآن از مخلوط زبان‌های عربی و آرامی. ‏به نظر می‌رسد از جمله دلایل وجود ابهام در رابطه با ریشه این واژگان و طرح نظریات مختلف، عدم وجود روش‌های ‏معتبر و نظام‌مند جهت جستجو و مطالعه زبان‌ها باشد. از این روی، در این مقاله تلاش شده برای پاسخگویی به این سوال ‏تاریخی در حوزه زبان‌شناسی، و همچنین معرفی روشی برای جستجوی ریشه واژگان قرآنی، با استفاده از الگوی مطالعه ‏تبارشناسی زبانی، به جستجوی ریشه واژه «قرآن» به عنوان یکی از پرکاربردترین واژگان قرآنی و در عین حال مبهم‌ترین آنها ‏پرداخته و از این رهگذر، ضرورت اتخاذ رویکرد ریشه‌شناسی در تحلیل مؤلفه‌های لغوی واژگان قرآنی را تبیین نمائیم.‏آنچه به ابهام واژه «قرآن» در پژوهش‌های امروزین افزوده، عدم تحلیل ماده «قرأ» است. به صورتی که محققان ‏در این حوزه ‏صرفاً با استناد به گزارش لغویان متأخر، به بررسی ابعاد مفهومی و غیر لغوی این واژه پرداخته‌اند، که همین امر باعث شده ‏برخی در اشتقاق‌ و حتی تلفظ‌ و مفهوم‌ واژه‌ «قرآن» اختلاف‌ نظر داشته‌ و آراء متفاوتی‌ بیان‌ کنند. در این پژوهش با مراجعه ‏به فرهنگ لغت دیگر زبان‌های آفریقایی ـ آسیایی همچون زبان‌های؛ سامی، عبری، ‏آرامی، حبشی، اکدی و سریانی، ‏کاربردهای ماده «قرأ» استخراج و چگونگی ساخت‌های مختلف آن تبیین شده است.‏

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

تبارشناسی واژه قرآنی «صلاه»

قرآن ریسمان محکم الهی، وسیله ایمنی‌بخش و حجت خدا بر مخلوقات است. خداوند پیمان عمل‌کردن به قرآن را از بندگان خود گرفته است. عمل به دستورات این کتاب مقدّس در سایه فهم معانی آن امکان‌پذیر است. فهم و دریافت معانی دقیق قرآن مجید مانند هر متن معنادار دیگری در اوّلین گام، خود نیازمند رمزگشایی از واژگانی است که چون حلقه‌هاییک زنجیر کنار هم قرار می‌گیرند، تا آن کلام را موجودیّت بخشند.براین‌اساس، در پژوهش ح...

full text

جستاری درباره واژه «نظر»

امروزه واژه نظر و هم‌خانواده های آن مانند نظرگاه، منظر و منظره با بسامد زیاد در زبان فارسی مورد استفاده قرار می‌گیرند. پس از انتخاب واژه منظر به عنوان برابر‌نهادِ واژه انگلیسی لنداسکیپ ( Landscape)پیگیری ریشه‌های زبان‌شناختی آن و کشف نسبت آن با واژه نِگر فار...

full text

معناشناسی واژه «احسان» در قرآن

واژه «احسان» یکی از کلمات بنیادین قرآن است که در ساخت دستگاه فکری و جهان بینی قرآنی نقش مهمی را ایفا می‌کند. این واژه در ادبیات قرآنی به دلیل ارتباط معنایی با سایر مفاهیم بنیادین قرآن مثل تقوا و ایمان، شامل حوزه معنایی گسترده‌ای است. گستردگی شبکه معنایی این واژه در فرهنگ قرآنی به دلیل چرخش اساسی معیار حسن از سلایق شخصی به معیار توحیدی است. در این نوشتار ضمن بررسی معنای لغوی احسان و مقایسه مصادی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue 2

pages  21- 40

publication date 2013-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023